چرا که تصمیمات اتخاذ شده در مرحله اجرا یک سیکل معیوب را طی کرده و این روند پیامدهایی را به همراه می‌آورد که گاه جبران پذیر نیست. بنابراین بر این اساس و با در نظر گرفتن این موضوع که باید تصمیمات در حوزه شهری به سمت کارشناسی شدن برود، با ناصر براتی عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی گفت‌و‌گویی را انجام داده‌ایم که در زیر می‌خوانید.
- کارشناسان شهری، کارشناسی نبودن تصمیماتی که در حوزه قانونگذاری اتخاذ می‌شود را موجب بروز مشکلات می‌دانند و معتقدند که اگر در سیاستگذاری‌ها، دیدگاه‌ها و نظرات احزاب بر کارشناسی بودن طرح‌ها و برنامه‌ها غلبه داشته باشد، این موضوع تبعات سوئی به همراه خواهد داشت که در حال حاضر در مواردی شاهد آن هستیم. فکر می‌کنید با توجه به مشکلات موجود، این جریان چگونه باید هدایت شود تا هم شهر، آسیب کمتری از قبل تصمیمات غیرکارشناسانه ببیند و هم تعامل بیشتری از سوی احزاب در مورد مدیریت شهر صورت بگیرد؟
معتقدم که ورود احزاب سیاسی در نهادهای شهری مثل شورای شهر به تنهایی نمی‌تواند موجد مشکلاتی باشد که مطرح می‌کنید؛ چراکه در حال حاضر در بیشتر کشورهای دنیا که از نظر مدیریت شهری توسعه یافته هستند این احزاب سیاسی هستند که در مورد شهر تصمیم می‌گیرند. البته با برنامه‌های مشخصی که در سخنرانی‌های تبلیغاتی اعلام می‌کنند و براساس همان ایده در شورا عمل می‌کنند و اگر قرار باشد احزاب سیاسی از تصمیم‌سازی شهری کنار بروند قطعا در مجلس هم باید این اتفاق بیفتد؛
مشکل ورود آنها نیست بلکه مشکل اساسی بی‌برنامگی‌هایی است که در این حوزه وجود دارد و عضو نهاد قانونگذاری مشخص نمی‌کند چه برنامه‌ای برای حل مشکلات شهر دارد. زمانی که برنامه‌ای از قبل طرح و پیش‌بینی نشده باشد اعضا عملکرد خوبی نخواهند داشت و نتیجه این خواهد شد که بدون توجه به عواقب تصمیم‌ها و برنامه‌هایشان تصمیم بگیرند و اصلاح آن در دوره‌ها‌ی بعد نیز زمان می‌برد و به منزله اتلاف وقت محسوب می‌شود.
- یعنی شما معتقدید که احزاب سیاسی باید در نهادهای شهری ورود کنند و داشتن برنامه را از پیش‌شرط‌های آن می‌دانید؟
بله. در این ارتباط باید کمیسیون‌های تخصصی تقویت شوند و احزاب از متخصصان حوزه شهری مشاوره بگیرند؛ حتی در کوچک‌ترین و پیش پا افتاده‌ترین تصمیمات. از سوی دیگر تکلیف احزاب به اتخاذ تصمیم محدود نمی‌شود چرا که آنها باید در قبال عملکردشان پاسخگو باشند و تنها در چنین شرایطی است که احزاب می‌توانند عملکرد خوبی درخصوص شهر داشته باشند. در غیر این صورت جز ایجاد تنش نتیجه‌ای در بر ندارد.
- در حال حاضر این ورود احزاب نتایج مثبتی حداقل در پایتخت نداشته و عملا شاهدیم که در شورا تعامل خوبی از سوی اعضا در حوزه سیاستگذاری صورت نمی‌گیرد و اعضا در پاره‌ای موارد سعی در تحمیل نظرات و ایده‌های خود دارند و این در حالی است که گاه درخصوص تصویب برخی طرح‌های کارشناسانه نیز مخالفت‌هایی وجود دارد که به مسکوت ماندن طرح می‌انجامد. این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
همان‌طور که گفتم تمام این مسائل به بی‌برنامگی‌هایی برمی‌گردد که گفتم. وقتی عضو بدون داشتن برنامه خاص وارد شورا می‌شود صددرصد عملکرد خوبی نخواهد داشت و تنها راه‌حل، همان تقویت کمیسیون‌های تخصصی است؛ همانگونه که در کشورهای توسعه یافته اتفاق می‌افتد. به‌عنوان نمونه من لندن را مثال می‌زنم، چون در زمان تحصیلاتم آنجا بودم و از نزدیک در جریان برنامه‌هایشان هستم. در انگلیس، از جمله در شهر لندن که از نظر مدیریت شهری بهترین شهر جهان محسوب می‌شود، احزاب سیاسی در نهادهای شهری ورود می‌کنند. مثلا در شورای شهر لندن این احزاب هستند که برای اداره شهر تصمیم می‌گیرند و در این ارتباط دولت و استانداری نیز همگی تابع شورای شهر و شهرداری هستند؛ چراکه به کارشناسی بودن تصمیمات آنها اطمینان دارند و آنها را در این حوزه ذی‌صلاح می‌دانند.
بر این اساس شورای شهر در آنجا شهردار انتخاب می‌کند و مدیریت تمام امور شهر براساس تصمیمات آنهاست که در این نهاد اتخاذ شده‌است. شورای شهر در لندن نهاد علمی پژوهشی بسیار قوی به حساب می‌آید که در آن، اعضا نیز منافع عمومی را به منافع گروه و حزب ترجیح داده و صرفا برای مدیریت بهتر شهر تصمیم می‌گیرند و نمود واقعی آن را در پیشرفت لندن از نظر شهرسازی و گسترش امکانات شهری می‌بینیم که در دنیا بی‌نظیر است.
- با توجه به نمونه‌هایی که اشاره کردید فکر می‌کنید تهران تا چه حد از قبل این عدم تعامل‌ها و بی‌برنامگی‌ها آسیب دیده‌است؟
اجازه بدهید جواب این سؤال شما را با این نظرسنجی خودم پاسخ بدهم که طی 5 -4 سال پیش انجام دادم. من نه به‌عنوان تحقیق بلکه برای دانستن این موضوع که شهروندان تا چه حد از وضعیت شهر راضی هستند این سؤال را با آنها مطرح می‌کردم که وقتی اسم تهران را بر زبان می‌آورند یاد بهشت می‌افتند یا جهنم؟ سؤالی که به ساده‌ترین زبان این معضلات را بازگو می‌کند. جالب است که بدانید اغلب شهروندان معتقد بودند که تهران آنها را یاد جهنم می‌اندازد. من هم با این کلمه جواب شما را می‌دهم.
- یعنی تهران قربانی اعمال نظر‌های یک‌سویه احزاب سیاسی شده است؟
بله، چراکه مردم نتایج سوء آن را عمیقا در زندگی روزمره درک می‌کنند و نمی‌توان ساده از کنار این موضوع گذشت.
